Bugünkü yazımızda donanım ve yazılımı inceleyeceğiz. Donanım ile yazılım çok karıştırılan kavramlardır. İşin özüne bakınca donanım, bilgisayarın gözle görülen ve elle tutulan kısımlarına denir. Yazılım ve donanım arasındaki farklar çok belirgindir. Örneğin ekran, klavye, fare, mikrofon, hoparlör, tarayıcı, kamera veya yazıcı donanıma örnektir. Bilgisayar kasasının içinde yer alan kısımlara dahili donanım, kasa dışında yer alan kısımlara ise harici donanım denir. İşlemci, anakart, RAM, ses kartı, ekran kartı veya dahili depolama birimleri dahili donanıma örnek olarak verilebilir. Elektronik cihazların, tanımlanmış bir işi gerçekleştirebilmeleri için bilgisayar dilinde hazırlanan komutlarına verilen isme ise yazılım denir. Yazılım çeşitleri sistem yazılımları ve uygulama yazılımları olarak ikiye ayrılır.
YAZILIM
1)Sistem Yazılımları
İşletim sistemi olarak da bilinen bilgisayardaki donanımları yöneten,çalışmasını denetleyen ve diğer tüm yazılımların çalışmasını sağlayan temel yazılımlardır. Program dilleriyle hazırlanan yazılımların problemsiz bir biçimde çalışmasına yardımcı olan yazılımlara sistem yazılımları adı verilir. Örnek olarak sıklıkla duyduğumuz Windows işletim sistemi verilebilir. Sistem yazılımları da kendi arasında iki gruba ayrılır.
A)İşletim Sistemi Yazılımları
Bilgisayar sisteminde yapılacak olan tüm işlemlerin kaynaklarını ve kontrollerini sağlayan sisteme işletim sistemi denir. İşletim sistemi, kullanıcıların bilgisayar kaynaklarını yönetebilmesine imkan tanır.
B)Hizmet Yazılımları
Genel sistem destek işlemlerinin kullanabilmesine yarayan yazılımlara hizmet yazılımları adı verilir. Dosya kopyalama, dosya sıkıştırma, dosya transferi yapma, disk biçimlendirme, disklerde bulunan programları yedekleme, disk yüzeyini düzenleme, klavye düzenleme ve virüs temizleme işlemleri bu yazılım ile yapılır. Aslında işletim sistemi yazılımları hizmet yazılımlarının yaptıklarını yapabilir ama bazı durumlar için ek olarak hizmet yazılımları gerekebilir.
2)Uygulama Yazılımları
Kullanıcıların belli başlı bazı işlemleri yapmalarını sağlayan yazılımlardır.Örneğin olarak müzik dinlemek,resim yapmak, internette gezinmek verilebilir. Kullanıcı odaklı programlama dilleriyle hazırlanan yazılımlara uygulama yazılımları adı verilir. Uygulama yazılımları, kullanıcıların ihtiyaç ve isteklerini karşılayabilmek amacı taşıyan yazılımlardır. Bu yazılımların geliştirilebilmesi için programlama dillerinin yanı sıra farklı uygulama geliştirme araçları da kullanılır. Bu tür yazılımların problemsiz çalışabilmesi açısından işletim sisteminin olması gerekir. Uygulama yazılımları da kendi arasında kategorilere ayrılır.
A)Ticari Yazılımlar
Çalışma sektöründe kullanılması için, sektörlere hitap edebilmesi amacıyla üretilen ücretli yazılımlara ticari yazılımlar adı verilir. Ticari yazılımları en popüler olanları muhasebe yazılımlarıdır.
B)Eğlence Yazılımları
Oyun, ekran duvar kağıtları vb. gibi programları içerir.
C)Sunum Yazılımları
Çalışma sektöründe veya farklı herhangi bir konu üzerinde hazırlanarak, diğer kişilere anlatılmak amacıyla yapılacak sunum programlarına sunum yazılımları sayesinde erişebilirsiniz. Sunum yazılımlarında grafik, ses ve video kullanabilme şansına sahipsiniz.
D)Genel Amaçlı Uygulamalar
Gün geçtikçe artan teknoloji ve internet kullanımı ile, bilgisayar sistemleri için geliştirilmekte olan genel amaçlı uygulama yazılımları da aynı oranda artış göstermektedir. Hem kişisel amaç hem de iş amacıyla kullanılan bu programlar, bilgisayarların daha güçlü çalışmasını sağlar.
DONANIM
Donanım, bir iş ya da görevin yapılması için sahip olunan alet, edevat, (eski dilde teçhizat) demektir. Günlük kullanımda bu sözcük genellikle bilgisayar donanımı kavramını çağrıştırır. Bilişim sektöründe bilgisayarın elle tutulup gözle görülen tüm fiziksel parçalarına donanım denir.
1)Dahili Donanım
Anakart: Üzerinde slot ve soketlerin bulunduğu diğer tüm birimlerin üzerine takıldığı ve birimler arası iletişimi sağlayan temel karttır.
İşlemci (CPU – Central Process Unit – Merkezi İşlemci Bilimi): Bilgisayardaki aritmatiksel ve matematiksel işlemlerin yapıldığı birimdir. Bilgisayarın beynidir. Bilgisayarın hızını etkileyen en önemli parçalardan biridir.
RAM (Random Access Memory – Rasgele Erişimli Bellek): Bilgisayarın geçici belleğidir. Bilgisayarın çalışması
Sabit Disk (Harddisk – HDD): Bilgisayarda bilgilerimizin kalıcı olarak saklandığı birimdir. Dosya ve klasörleri sakladığımız, işletim sistemini kurduğumuz donanım birimidir.
Ses Kartı: Bilgisayarda oluşan sesi dışarı aktaran mikrofon ve diğer cihazların bilgisayara bağlanmasını sağlayan genişleme kartıdır.
Ekran Kartı: Bilgisayarda oluşan görüntüyü işleyip monitöre veya diğer görüntü birimlerine gönderen genişleme kartıdır.
Ethernet (Ağ Kartı): Bilgisayarlarla ağın iletişim kurmasını sağlayan ağa fiziksel olarak bağlanan ağ arabirim kartıdır
Modem: Bilgisayarın internete bağlanmasını sağlayan karttır.
2)Harici Donanım
Kasa (Sistem Birimi): İç donanım birimlerinin bir arada bulunmasını ve muhafazasını sağlayan donanım birimidir.
Klavye: Üzerinde harfler, rakamlar, özel karakter ve özel fonksiyonların bulunduğu bilgisayara veri girişini sağlayan giriş birimidir.
Fare: Ekrandaki imleci hareket ettiren işletim sistemindeki program ve uygulamaları kolaylıkla çalıştırmamızı sağlayan giriş birimidir.
Hoparlör: Ses kartından gelen ses sinyallerini kulağımızın duyacağı titreşimlere çeviren çıkış birimidir.
Kulaklık: Daha çok hoparlör yerine kullanılan ve oluşturduğu sesleri kullanan kişinin dışında başka kişilerin pek duyamadığı, bilgisayar ya da herhangi bir müzik aleti üzerindeki jaklardan yararlanılarak kullanılan çıkış birimidir.
Yazıcı: Bilgisayarda ürettiğimiz yazı, resim, fotoğraf gibi belgeleri kağıt gibi materyallere basılmasını sağlayan çıkış birimidir.
Tarayıcı: Basılı bir belgeyi bilgisayarımıza aktarmak için kullandığımız giriş birimidir.
Monitör (Ekran): Bilgisayar ile kullanıcı arasındaki görsel iletişimi sağlayan çıkış birimidir. Eğer monitör dokunmatik olursa hem giriş hem çıkış birimi olarak çalışır.
Donanım ve Yazılım Arasındaki Farklar
- Yazılım ise donanımların birleşmesiyle ortaya çıkan bilgisayarın hem donanımlarını organize edip çalıştırır hemde çalışan donanımlara iş yükü vererek işlem yapılmasını sağlayan soyut ve işlemci ile haberleşebilecek bir yeteneğe sahip komutlardır.
- Yazılımlar olmadan donanımlar yani onlara komut veren araçlar olmadığı için tek başına bir işe yaramazlar.
- Aynı şekilde donanımlar olmadan yazılımlarda bir işe yaramazlar ikisi bir bütünün parçalarıdır.
- Yazılımlar çok boyutlu olabilir, örneğin; donanımları çalıştıran ana yazılım (İşletim Sistemi) bunun üzerinde çalışan 2. parti yazılımlar ve 2. parti yazılımlar üzerinde çalışan 3. parti yazılımlar şeklinde sıralanabilir.
- Elektronik olarak depolanabilen her şey yazılımdır.
- Depolama aygıtları ve gösteri aygıtları ise biter donanımdır.
- Yazılım ve donanım terimleri genelde sıfat olarak kullanılır.
- Yazılım ve Donanımda birbirine sıkı sıkıya bağlıdır, bağımsız iş yapamazlar.
- Sistem yazılımı çeşitli bağımsız donanım bileşenlerinin uyum içinde çalışmalarından sorumludur.
- Sistem yazılımı bilgisayar donanımının işletilmesi ve uygulama yazılımının çalıştırılması için bir platform sağlamak için tasarlanmış bir bilgisayar yazılımıdır.
